Congresverslag door Jan Bakker, Nutrivice Consultancy

Onlangs ben ik afgereisd naar Spanje voor het jaarlijkse congres van European Dairy Farmers (EDF) dat dit jaar in Spanje gehouden werd. EDF is een club van boeren voor boeren, die zich vooral bezig houdt met het versterken van hun concurrentiekracht door; elkaar te stimuleren hun kostprijs te verlagen, goed op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen op de zuivelmarkt en recent steeds meer imagoversterking van de sector.

Dit jaar vond het congres plaats in Galicië, Spanje. Galicië is een groene regio met goede omstandigheden voor de melkveehouderij in Noordwest Spanje (ten noorden van Portugal)

                    De Kathedraal in de hoofdstad Santiago de Compostela is het eindpunt van het Jakobspad.

Iets kleiner dan Nederland, maar met zo’n 8.000 bedrijven met een gemiddelde productie van 340.000 kg melk is het verantwoordelijk voor 40% van de Spaanse melkproductie. Ondanks de beperkte beschikbaarheid van grond en de structureel lage melkprijs van rond de 30 cent, lijkt de sector zich goed te ontwikkelen. Onderweg zijn veel relatief grote en nieuwe stallen te zien. Een interessant gebied dus om samen met ondernemende boeren en adviseurs van over heel Europa eens rond te kijken.

Het congres zelf heeft een goede balans tussen inspirerende sprekers, bedrijfsbezoeken en interactie met elkaar.

Uit de verhalen van de diverse sprekers worden een aantal trends over de zuivelmarkt bevestigd zoals:

• De komende vijf jaar zal de groei in melkproductie vooral uit de VS en Europa blijven komen. China, Brazilië, Argentinië, Rusland en Oceanië leveren ook nog een bijdrage aan de toename van de wereldwijde melkproductie. In Afrika en andere delen van Azië blijft de toename laag.
• De grootste groei in melk consumptie vind de komende vijf jaar plaats in China (27%), de EU (14%) en Zuid Oost Azië (10%)
• De EU wordt de grootste exporteur van zuivel en haalt Nieuw Zeeland in. Melkpoeder en kaas dragen het meest bij aan de groei van de wereldwijde export.
• De trend dat vet beter betaald gaat worden zal zich doorzetten omdat de Westerse consument boter herontdekt als een gezonde bron van vet.
• De Brexit en de zich nu ontwikkelende handelsoorlog tussen de VS en China zijn de belangrijkste risico’s voor de ontwikkeling van de export.
• De groei in behoefte (+2,5% per jaar) zal waarschijnlijk (nog steeds niet) bijgebeend kunnen worden door de groei in productie.
• De toegevoegde waarde van vooral VLOG melk en in mindere mate van biologische melk, zal meer onder druk komen te staan naarmate deze melkstromen groeien. Voor biologische melk zal dit minder spelen, omdat vooral in de EU de behoefte sneller stijgt dan het aanbod. Ook speelt hiermee dat biologisch een charmevoordeel heeft dat VLOG niet heeft.

Een speerpunt van EDF is de jaarlijkse kostprijsvergelijking. De boekhouding van 274 melkveebedrijven uit 13 EU landen wordt op uniforme wijze verwerkt, hiervan worden de resultaten gepresenteerd. De belangrijkste trend is dat EU breed, de kostprijs van de deelnemende bedrijven daalt. Belangrijkste gemeenschappelijke factor is naast de lage melkprijs van de afgelopen jaren de stijgende melkproductie per koe. De kostprijs is in vier jaar tijd gedaald met 3,1 cent/kg melk terwijl de melkproductie is toegenomen met 600 kg melk per koe per jaar over vier jaar. Nu de melkprijs weer stijgt blijft de kostprijs op hetzelfde niveau.

Dan is het tijd om de bedrijven in Galicië te gaan bezoeken. Deze bedrijven kenmerken zich allemaal door een sobere bouwstijl, maar zonder compromis in koe comfort:

Ze halen een hoge melkproductie per koe van 11.000 – 13.000 kg melk per koe door zich met passie op hun koeien te richten, veel mais te voeren en veel losse grondstoffen aan te kopen. Dat een hoge melkproductie kan helpen om de kostprijs te drukken, wordt door de melkveebedrijven in Galicië ondersteund. Het bedrijf met de hoogste productie per koe van 13.000 kg melk haalt een voer efficiëntie van 1,65 en heeft een kostprijs van minder dan 30 cent.

Volgend jaar is het congres weer in Denemarken. Het vorige congres in Denemarken zo’n 10 jaar geleden had het motto: Debt is good. De Denen refereerden daar op humoristische wijze aan door te stellen dat nu hun motto is: Debt is good, it is still there and so are we!

Dit kenmerkt de stijl van EDF, de leden uit de diverse landen kennen elkaars zwakke punten en gaan daar met humor mee om. Maar vooral richten ze zich op het leren van elkaars sterke kanten zonder zich te verschuilen achter eigen beperkingen.